خبرنامه آموزشگاه موسیقی پارت
خبرنامه آموزشگاه موسیقی پارت - شماره دوم
تا حالا شده یک آهنگ، ترانه یا بخشی از آن توی مغزتان جا خوش کند و دقیقهها، ساعتها و یا حتی چند روز از دستش خلاصی نداشته باشید؟ شده که آن آهنگ را به آرامی زمزمه کنید و بعد از دقایقی ببینید که تمام آدمهای اطرافتان، به طرز عجیبی در حال تکرار آن هستند؟ شده که از دست آن ترانه احساس دیوانگی و عذاب کنید و آرزو کنید هر طور شده از دستش خلاص شوید؟ فکر میکنید این موضوع مختص شما هست یا از دیگران هم شنیدهاید که آنها هم هر از گاهی گرفتار این پدیده میشوند؟
کرم گوش، کرم مغزی، خارش گوش و حتی سندرم تکرارهای غیراختیاری، بعضی از اسمهایی هستند که در مورد این موضوع بهکار میروند.
اصطلاح «کرم گوش» یا (earworm) در حقیقت مشتق از یک کلمه آلمانی با همین نام هست. در موسیقی آلمان این اصطلاح در مورد گونهای از آهنگها به کار میرود که ریتم تندی دارند و در آنها بعضی از جملات موسیقی بارها و بارها تکرار میشوند. به گونهای که در عین جذابیت و زیبایی، حالتی آزار دهنده به خود میگیرند. در اصطلاح بینالمللی کرم گوش به بخشهای معمولا کوتاهی از یک ترانه یا آهنگ گفته میشود که بهصورت ناخودآگاه وارد ذهن شخص شده و او احساس میکند در حال شنیدن آن موسیقی است. اما در حقیقت هیچ منبع صوتی در حال پخش آن نیست. در بسیاری موارد آدمهایی که به این موضوع دچار میشوند حتا دلیل و خاطرهای از چگونگی ابتلا به آن ندارند. یعنی در خاطرشان نیست کجا، چه وقت و یا حتا از چه منبعی آن را شنیده و به قولی به آن مبتلا شدهاند.
این پدیده بسیار شایعتر از آن است که فکرش را میکنید. تقریبن نود درصد از انسانها در طول هفته، حداقل یکبار با این پدیده مواجه میشوند. میزان وقوع و دوام این پدیده در زنان، موزیسین ها، افراد خسته و مضطرب بیشتر است. نکته جالب این که لزوما همه کسانی که کرم گوش را تجربه میکنند از آن به عنوان یک تجربه بد یاد نمیکنند، خیلیها اعتقاد دارند که کرم گوش باعث مشغول شدن ذهنشان شده و آنها را از فکر کردن به مشکلات روزمره دور میکند.
در تحقیقات جامعی که دانشگاه «گلدسمیتس» لندن با همکاری شبکه تلویزیونی بیبیسی لندن انجام داده اند، متوجه شدهاند آهنگهایی که معمولا به عنوان کرم گوش گزارش میشوند از لحاظ ساختار موسیقی و تونالیته به کار رفته در آهنگ شباهت هایی با هم دارند. یعنی تونالیتههای خاصی از موسیقی خاصیت چسبندگی بیشتری روی ذهن و مغز انسان دارند و تقریبا تمامی آهنگهایی که بهعنوان کرم گوش معرفی شدهاند، دارای بخشهای تکرار شونده زیادی هستند. این بخش تکرار شونده میتواند دارای کلام و یا بدون کلام باشد.
اولین آهنگ که تقریبا مقام اول در تمام رایگیریها را به خودش اختصاص داده، آهنگی هست با نام "دنیا کوچک است" مربوط به کمپانی دیزنی. ترانهای که در تمام دیزنیلندهای دنیا از آن استفاده میشود. اگر به معنا و ملودی این آهنگ توجه کنید متوجه میشوید که یکی از خارشآورترین کرم گوشهای دنیا، هم ملودی زیبایی دارد و هم متن پرمعنایی.
"مارک تواین" نویسنده بزرگ قرن نوزده، داستانی دارد به نام "کابوس ادبی". او در این داستان به شرح حال مردی میپردازد که دچار یکی از همین کرمها شده است. در این داستان شخصیت اصلی، در مییابد تنها زمانی از دست کرم گوشش خلاص میشود که آن را به شخص دیگری انتقال دهد. شاید این تصور خود "مارک تواین" بوده که فکر میکرده این پدیده یک بیماری مسری است که از شخصی به شخص دیگر منتقل میشود، و لابد با انتقال آن به شخص دیگر، خود فرد از دست آن رهایی پیدا میکند.
متاسفانه هنوز روش مشخص و قطعی ای برای خلاص شدن از این پدیده معرفی نشده است و بسیاری از کرم گوش ها خود بخود از بین می روند، ولی راه هایی که پیشنهاد شده اند عبارتند از:
- خواندن آهنگ یا نواختن ملودی متفاوت
- انجام فعالیتی که باعث مشغول کردن ذهن شود
- گوش کردن به همان آهنگ از اول تا آخر بطور کامل
- انتقال آن به دوستتان!
- جویدن چوب دارچین!
:منابع
http://science.howstuffworks.com/life/songs-stuck-in-head1.htm
http://www.newyorker.com/online/blogs/elements/2014/02/the-anatomy-of-an-earworm.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Earworm
http://www.geekosystem.com/earworms-destroyed-with-science/
http://www.personal.psu.edu/afr3/blogs/siowfa12/2012/09/earworms-everybodys-had-them.html